Okurlarım için kendimi kısa bir şekilde tanıtayım…
İsmim Ceylan Günaydın.
Batman’ın Sason ilçesinde kimya öğretmenliği yapıyorum.
Deney yapmak en büyük hobim.
Kadraj’ın sayfalarında siz değerli okurlarıma kimyadan bahsedeceğim.
Kimya bilimi, tarihsel süreç içinde bakır ve kalay gibi elementleri altına çevirmeye çalışan simya biliminden doğmuştur.
Aslında hayatımız KİMYA.
İçtiğiniz sudan tutun, yediğiniz çikolataya kadar her şey kimyanın ürünü.
Lütfen içtiğimiz suyun formülünü bilelim:
“H2O”
Günlük yaşamda karşılaştığımız, gözlemleyip kullandığımız birçok olay ve durum, kimya bilimi ile doğrudan veya dolaylı bir şekilde ilişkilidir. İnsanların doğayı daha iyi anlamaları ve teknolojik gelişmeleri doğru algılayarak yorumlayabilmesi için ortaöğretim düzeyinde temel bir kimya genel bilgisine sahip olması gereklidir.
Ortaöğretimdeki öğrenciler, kimya dersindeki bilgilerin soyut olmadığını ve kendi hayatlarıyla doğrudan ilişkili olduğunu kavradıklarında kimya dersine karşı ilgi ve tutumları artacak ve kimya öğretimi daha verimli hale gelecektir.
Eğitimdeki prensibim sınıfa gidince öğrencilere sadece konuyu anlatıp çıkmak değil; konuyu tüm detayları ile anlatıp soru çözmek, öğrencilerimin aklında oluşan soruları dinlemek, hem benim hem öğrencilerin zaman geçirmekten keyif aldığı laboratuvarda bu konularla ilgili deneyler yapmaktır.
Böylece öğrencilerimin kimya dersini daha çok sevmelerini sağladığımı düşünüyorum.
Deney yapmak ve deneylerle kendini geliştirmek isteyenler bana İnstagram'da @ceylanhocadeneyleri sayfasından ulaşabilir.
…
Bunları biliyor muydunuz?
- Değerli taşlar, birkaç elementten oluşur ama elmas için durum farklıdır: Elmas sadece karbondan oluşur.
- Metal deyince renk olarak aklımıza gri gelir çünkü çoğu metal bu renktedir. Bunu okuyunca sarı rengiyle, altın ve turuncuya çalan rengiyle bakır aklınıza geldiyse onların birer istisna olduğunu bilmelisiniz.
- Mars’a, yüzeyi kızıl renginde olduğu için Kızıl Gezegen dendiğini biliyorsunuz. Bu kızıl görüntünün nedeni, demir oksit ya da pas kalıntılarıdır.
- Radyasyon ve beyin tümörlerinin tedavisinde kullanılan Astatin elementi, doğada sadece 28 gram kadar bulunur.
- Bir litre deniz suyunda yaklaşık 20 gram tuz bulunur.
- Soğan, insanlarda gözyaşına neden olan kükürt adı verilen bir madde içerir.
- Yaklaşık 30 kimyasal element, insan vücudunun bir parçasıdır.
- Deniz suyunda erimiş halde altın bulunuyor ancak bunu arıtmak verimli değildir.
…
Deney yapmak ciddi bir iştir.
Alanında iyi olmak lazım.
Mesela;
- Kimyasalların isimleri iyi bilinmeli.
- Kimyasalların tarihlerine dikkat edilmeli.
- Hangilerinin asit, baz, tuz, alkol olduğu bilinmeli.
- Daima suyun üstüne asit dökülmeli, asidin üstüne su dökülmemelidir. Aksi halde etrafa sıçrama olur.
- Kesinlikle koruyucu gözlük, maske, eldiven, önlük kullanılmalıdır.
…
Haydi, size birkaç deneyimden bahsedeyim!
MAVİ ŞİŞE DENEYİ
Malzemeler:
Sodyum hidroksit
Glikoz
Metilen mavisi
Su
Deneyin Yapılışı:
Bir miktar suyun içerisine 3 kaşık sodyum hidroksit döküp karıştırıyoruz.
Eridikten sonra içerisine 3 kaşık glikoz ve birkaç damla metilen mavisi döküp tekrar karıştırıyoruz.
Biraz bekledikten sonra mavi renginin kaybolup suyun şeffaflaştığını gözlemleyeceğiz.
Deneyin amacı:
Beton agregalarında 2 mm göz açıklıklı elekten geçen malzemenin kil içeriğinin belirlenmesi amacıyla metilen mavisi deneyi olarak yapılabilir.
…
ASETON BUHARININ YANMASI DENEYİ
Malzemeler:
Deney tüpü
İspirto ocağı
Maşa
Çakmak
Koruyucu gözlük
Deneyin yapılışı:
Öncelikle deney tüpünü maşa ile tutup içerisine bir miktar aseton boşaltıyoruz. Sonrasında kaynatmaya başlıyoruz. Kaynayan aseton buharını çakmak ile yakıp alev aldığını gözlemliyoruz. Aseton renksiz, uçucu, yanıcı bir organik çözücüdür. Aseton bitkilerde, ağaçlarda, orman yangınlarında, araç egzozlarında ve hayvansal yağ metabolizmasının bir yıkım ürünü olarak doğal bulunur. Kendine has kokusu ve tadı olan renksiz bir sıvıdır. Kolayca buharlaşır, yanıcıdır ve suda çözünür.
Deneyin amacı:
Asetonun parlama noktası olan -20 °C'den yüksek sıcaklıklarda %2.5-12.8 konsantrasyonlarda hava-aseton karışımları patlayabilir. Aseton buharlarının yüksek sıcaklığa geldiğinde yanıcı olduğunu bilmemiz gerekir.
…
EL YAKMAYAN ALEV DENEYİ
Malzemeler:
Sıvı sabun
Kap
Çakmak gazı
Koruyucu gözlük
Deneyin yapılışı:
Bir kap içerisine önce suyumuzu ekliyoruz. İçerisine bir miktar sabun ekleyip karıştırıp köpürtüyoruz. Elimizin her tarafını ıslatıyoruz. Çakmak gazını kabın dibine bastırarak gazın suda köpürmesini sağlıyoruz. Oluşan köpüğü çakmakla aleve dönüştürebilirsiniz.
Not: Köpüğü elinize aldığınız zaman suyla birlikte almayın yoksa eliniz yanar.
Deneyi amacı:
Sabun kullanmamızın yanmayı engellediği ve yangında korunma yöntemlerinden biri olduğunu vurgulamak, deneyin en önemli amacıdır.