Röportaj: Ramsés Luquis Ortega
Konum: InCraft Coffee, Batman, Türkiye
Asistanlar: Şefik Şahin, Behiye Irem Tapan
- Bize kısaca kendinizden bahseder misiniz?
“Turizm Fakültesinde doktor öğretim üyesi olarak görev yapıyorum. Alanım Turizm Pazarlaması. 7 senedir yoga ile ilgileniyorum. Son 2 senedir de yoga eğitmenliği yapıyorum.
Sağlık ve beden arasındaki ilişkiye her zaman özen gösteren biri oldum. Sanırım beni bu noktaya getiren şey de sağlık ve beden arasında kurduğum bu ilişki oldu. Yaklaşık 8 senedir akademisyen olarak çalışıyorum. Bunun 7 senesini yogayla hemhal olarak geçirdim. Bu süreçte yoga benim hem iş yaşamımı hem ilişkilerimi hem de hayata bakış açım olumlu ve huzurlu yönlere çekti. Mesleğimden de çok memnunum. Sabah meditasyonlarım, nefes çalışmalarım ve pratiklerim, mesleğimi icra ederken de gün içinde kendime döndüğüm anlar yaratmak adına bana çok kolaylıklar sağlıyor.”
- Mesleğinizdeki zorluklar nelerdir?
“Her gün yoga yapan bir insanım ama aktif olarak şu anda bir kurumda ya da bir yerde ders vermiyorum çünkü akademik kimliğim daha fazla ön planda. Yoga sadece bedensel hareketleri içermiyor aynı zamanda çeşitli ahlaki kuralları da içeriyor. Buna Sanskrit dilinde ‘yamalar-niyamalar’ deniyor. En önemli yamalardan bir tanesi ‘siz’ olmak. Hem kendine hem çevrene hem doğa hem de hayvanlara şiddetsiz bir şekilde yaklaşabilmeyi kapsıyor. O nedenle pek çok şeyi denedikten sonra yoganın benim hayatımı dönüştüren bir yaşam felsefesi olduğuna karar verdim.”
- Yaşlı insanlar neden yoga yapma konusunda isteksiz?
“Bence bu bir şehir efsanesi! Çünkü insanlar yaş aldıkça bedenlerinde çeşitli hasarların, ağrıların ve hastalıkların ortaya çıkmasıyla beraber doktorları tarafından spora yönlendirilerek yogayı deneyimleme fırsatı buluyor. Ama yoga, spordan çok daha öte bir şey. Çünkü yoga beden zihin ve nefesin bir arada bütünsel bir şekilde insana iyi geldiği terapötik bir yaklaşım. Bu sebeple yogayı diğer spor dallarından ayıran şey, sadece bedenle uğraşması değil aynı zamanda zihni de yönlendirmesidir.”
- Uygulamanıza herhangi bir manevi yönü dâhil ediyor musunuz?
“Yogaya kendim de hayatın yoğunluğu ve stresinde biraz uzak "durabilmek" için ve hamilelik döneminde bebeğimle bağlantı kurabilmek için başladım. Tam anlamıyla manevi bir şekilde içsel yolculuğuma başladığım zaman yogaya başlamış oldum. Tabi yoga bir din olmadığı için sadece manevi boyutuyla değil, var oluşunu sorgulayan ve onun için uğraşan insanların içindeki özü bulabilmesi bakımından da önemli.”
- Topluluklar vücut duruşlarını uygulamak için nasıl entegre edilir?
“Burada amaç kişilerin kendi bedenlerini fark etmelerini sağlamaktır aslında. Bir pozun birden fazla varyasyonları mevcut. Bunları kişilere seçenek olarak sunuyoruz. Onların, kendi bedenlerine en uygun formu belli bir farkındalıkla bulup, kendirlini o pozisyona göre hizalanmalarını sağlıyoruz. Her bedene ve kemik yapısına göre hizalanmalar da değişir. Senin bedenin o an o kadarına izin veriyorsa orada durmak ve öğrenciyi de bu manada desteklemek en kıymetlisi.”
- Başka projelerde yer alıyor musunuz?
“Başka projelerde yer alıyorum fakat yogaya dair bir projede henüz yer almadım. Öte yandan Marshall Rosenberg'in literatüre kazandırdığı "şiddetsiz iletişim" olgusuna çok ilgiliyim. Şiddetsiz iletişim benim hayatımın ilk yardım çantası. Herhangi bir zorluk yaşadığımda beni tekrar dünyanın merkezine getiren ilk yardım çantamda hem şiddetsiz iletişim hem de yoga var. Bu ikisinden beslenerek beden farkındalığımı sağlıyorum çünkü şiddetsiz iletişimde de bir olay olduğunda "bana" ne olduğuna bakarken bedenimde duygular nerede, ne hissediyorum, bunları sorguluyorum. Yogada da o matın üstüne çıktığımda hayatımın bir simülasyonunu gerçekleştiriyorum. Genelde akademi-öğrenci buluşmalarında anlattığım konular da şiddetsiz iletişim oluyor ama ben bunu yoga felsefesiyle de harmanlayarak anlatıyorum. Hatta derslerimi, iki felsefeyi harmanlayarak anlatıyorum. Çünkü bu benim "ben" olma halime hizmet ediyor.”
- Obeziteye bakış açınız nedir ve sizi obeziteyle karşı karşıya getiren en büyük faktörler nelerdir?
“Yoga her beden tipi için uygundur. Bir insanın kilolu veya zayıf olması, ya da herhangi bir uzvunun olmaması yogada sorun teşkil etmez. Yogada her bedendeki insanlar için alan vardır. Çünkü yoga sosyal medya gibi alanlarda sadece başının veya elinin üzerinde durmak olarak lanse edilse de aslında yatalak bir hastanın da meditatif bir alanda sadece nefesine odaklanarak zihnini sakinleştirebileceği bir araç. Bu nedenle obeziteyle ilgili görüşüm; eğer kişilerin hayatlarını etkilemiyorsa ve kişi bedeninden memnunsa buna başka bir insanın karışmasını doğru bulmuyorum. Çünkü her beden ve her birey, çok özel ve şahsına münhasırdır. Bu yüzden obezite gibi konuların kişinin yaşam kalitesini düşürmesi ve onu rahatsız etmesi durumunda o kişiyi ilgilendiren bir konu ama yoga yapmasına engel bir durum değil aksine kilo problemi olan insanların da yogaya başladığını söyleyebilirim. Yoga insanı güçlendirir, esnetir fakat kilo vermeye doğrudan bir etkisi olmayabilir. Bunun için diyet gibi başka araçlara başvurmak daha doğru olabilir.”
-Batman’da yoga ile ilgilenmek zor olmuyor mu?
“Ben son zamanlarda dünyanın kocaman bir köy olduğuna inanıyorum çünkü eğer internete erişimimiz varsa artık her şeye çok rahat ulaşabiliyoruz. O nedenle burada yaşamak beni zorlamıyor çünkü mesleğimi burada yapıyorum, ailemle birlikte burada yaşıyorum. Burada yaşamak bana keyif veriyor, doğduğum büyüdüğüm şehir olan Aydın'dan bambaşka bir coğrafyada başka kültürlerle kaynaşıp çok güzel dostluklar edindim. O nedenle hem doğada olmak, hem öğrencilerim, hem arkadaşlarım burada kalmam için çok yeterli gerekçeler. O yüzden memnunum Batman'da olmaktan.”
- İşinizde karşılaştığınız bir zorluğun öyküsünü paylaşabilir misiniz?
“Yoga ile ilgili şöyle bir algı var; ben o kadar/senin kadar esnek değilim, yapamam… Bu tamamen zihninden gelen bir sestir. Çünkü hiç kimsenin o kadar esnek olması gerekmiyor, yoga yapabilmek için. Bu bakış açısı insanların kendi kendilerine engel oldukları nokta yogada. Ben yapamam deyip hiç doğru çaba ve istikrarı sağlayamamalarına neden oluyor. Bedenin esnekliğiyle zihnin esnekliğinin doğru orantılı olduğunu düşünüyorum. Beden esnedikçe zihnin, düşüncelerin, hayata bakış açın esniyor. O nedenle bedenini esnetmeye çalışmak, doğru çabayla güçlendirmek ve bu pratikleri her gün uygulamak aslında kişinin yaşam kalitesini ve yakın çevresini de zenginleştirecek bir şey.”
- Sana kim ilham verdi?
“İlk ilham kaynağım kızım… Çünkü bu yolculuğa hamilelik esnasında onunla bağlantıya geçebilmek için çıktım. Eğitmen ve öğretmen olarak da Salih Gökhan hocam var. Onunla online eğitimlerim devam ediyor, ondan ders alıyorum. Onun kapsayıcı ve şefkatli tutumu ve her zaman potansiyelimi daha yükseğe çıkarmam için beni cesaretlendirmesi bana ilham veriyor. Kendimin en iyi versiyonunu onun derslerinde görüyorum ve bir insanı başka bir insanla kıyaslamadan sadece kendi yolculuğunda ona şahitlik edip onu desteklemesi bana çok ilham oluyor, o yüzden kendisi benim için çok kıymetli bir öğretmen.”